Wydrukuj tę stronę

La Comuna 9. Odzyskując miasto – relacja z pokazu i spotkania

  • Kris
  • czwartek, 23 kwiecień 2015
18 kwietnia 2015 roku w AKK Zemsta odbył się pokaz oraz spotkanie z autorkami i jedną z bohaterek filmu „La Comuna 9. Odzyskując miasto”. Nakręcony przez dwie krakowskie socjolożki dokument ukazuje ich codzienne doświadczenia w Medellin (Kolumbia), gdzie polityka staje się centrum życia wspólnoty. Autorki filmu, Anna Bednarczyk i Inga Hajdarowicz, spędziły tam 5 miesięcy, odbywając staże w dziedzinie planowania przestrzennego i partycypacji obywatelskiej.

Powstały obraz jest podziękowaniem dla osób, które pokazały im (a także nam) demokratyczne alternatywy w praktyce. O swym projekcie autorki piszą: „La Comuna 9 (Dzielnica 9) stała się dla nas czymś znacznie więcej niż terenem badania. Nauczyłyśmy się tam wiele o społeczności, solidarności, społecznej walce, a także o nas samych” (link: http://lacomuna9.com/?page_id=38). Po projekcji na pytania dotyczące budżetu partycypacyjnego, a także sytuacji społeczno – politycznej w Kolumbii odpowiadały zarówno twórczynie filmu, jak i jedna z jego bohaterek – Sandra Liliana Rios. W spotkaniu uczestniczyło kilkadziesiąt osób.

„La Comuna 9. Odzyskując miasto” to bardziej projekt niż po prostu film. Operując pewnymi skrótami, stara się on wywołać dyskusję na temat demokracji uczestniczącej, jej szans i ograniczeń. Dlatego każdy pokaz (projekcje zorganizowano w kilku miastach w Polsce, szczegóły na stronie filmu: http://www.lacomuna9.com/) służy wywołaniu dyskusji nad tym, jak budżet partycypacyjny wygląda w naszej okolicy oraz dookreśleniu wątków zasygnalizowanych jedynie w filmie. Nie bez znaczenia jest oczywiście kontekst kolumbijski. Mówimy o kraju, gdzie od lat trwa swego rodzaju wojna domowa, a paramilitarne grupy usiłują uzyskać kontrolę również nad środkami z budżetu partycypacyjnego. Sytuację komplikuje fakt zależności wielu lokalnych liderów społecznych od „sytuacji na froncie” oraz lojalności wobec rządu bądź partyzantki. Meddelin to drugie co do wielkości kolumbijskie miasto, a jednocześnie schronienie dla uciekających przed toczącą się wojną domową. Rozwinęło się tu samowolne osadnictwo na wzgórzach. W tle ciągle obecny jest konflikt rządu z lewicową partyzantką oraz działalność karteli narkotykowych, z którymi zmuszona jest współpracować lokalna społeczność. Odpowiedzią na rosnący kryzys, korupcję i przemoc stały się ruchy społeczne, domagające się zwiększonego udziału w rządzeniu miastem. Efektem tych działań jest m.in. budżet partycypacyjny, oddający minimum 5% budżetu miejskiego pod decyzję obywateli.

Film „La Comuna 9. Odzyskując miasto” zrobiony jest w formie przewodnika. Podzielony niejako na kilka części, stara się wyodrębnić najważniejsze punkty składowe demokracji uczestniczącej. Zaczynamy od komisji tematycznych, gdzie co tydzień spotykają się delegaci dzielnic, aby dyskutować nad propozycjami projektów odpowiadających na problemy mieszkańców (w filmie nacisk położony jest zwłaszcza na kwestię taniej bądź darmowej edukacji). Następnie przechodzimy do rad lokalnych, gdzie delegaci spotykają się po dwóch miesiącach prac nad propozycjami. To tu wypracowuje się projekty, nad którymi głosują potem mieszkańcy (zorganizowani w rozmaite kooperatywy, kolektywy czy sąsiedztwa). Na tym etapie kluczowa jest informacja na temat możliwości i form partycypacji, a także problem konfliktu między „starymi” aktywistami a często ignorowaną „młodzieżą”. Kłopotliwa jest również źle zorganizowana administracja państwowa, często paraliżująca partycypację. Delegaci sąsiedztw wybierani są raz w roku, a ci, którzy oddają na nich głos po raz pierwszy muszą się najpierw zarejestrować (minimum tydzień przed wyborami).

Kiedy realizowano film, rząd kolumbijski wspierał prace nad budżetem partycypacyjnym. Dziś – co podkreśliły autorki od razu po projekcji – jest zgoła inaczej: gdyby nie konstytucyjna gwarancja jego istnienia, władze najchętniej by go zlikwidowały. Ta konstatacja była punktem wyjścia do dyskusji o przyszłości i możliwościach demokracji uczestniczącej. Jak przyznały autorki, film przedstawia zjawiska społeczne w pewnym uproszczeniu i niejako z perspektywy dzielnicy, która – relatywnie rzecz ujmując – zaspokaja podstawowe potrzeby, stąd można myśleć np. o kulturze. „La Comuna. Odzyskując miasto” to swego rodzaju podróż po drogach i bezdrożach kolumbijskiej demokracji uczestniczącej, sygnalizujący raczej pewne rzeczy niż dający ich pełen obraz. Sandra

Liliana Rios doprecyzowała więc zarówno niuanse techniczne, jak i rozwinęła krytykę kolumbijskiej partycypacji. Jest to bowiem uczestnictwo wciąż nielicznej grupy uprawnionych obywateli przy niewystarczającej ilości informacji. Prowadzi to wprost do elitarności i zabetonowania struktury demokratycznego procesu, w którym uczestniczyć mają prawo teoretycznie wszyscy.

Innym problemem jest to, iż wciąż mówimy o dysponowaniu zaledwie 5% budżetu, podczas gdy sama – umiarkowanie przecież radykalna – Sandra za minimum uznaje 20. W polskim kontekście, gdzie wciąż mówimy jedynie o budżecie obywatelskim (na który mamy tak naprawdę bardzo mały wpływ) i to rzędu 0,01 – 0,3%, te kilka procent wydaje się oczywiście i tak dużą liczbą, zwłaszcza jeśli założymy, że władze samorządowe są zobowiązane do zaspokojenia podstawowych potrzeb. Trudno zadowolić się tak rozumianą partycypacją. To zaledwie punkt wyjścia, krok w stronę społecznej zmiany. Temat demokracji uczestniczącej i „ruchów miejskich” jest ostatnio dyskutowany z nową energią. Miejmy nadzieję, że tournée filmu „La Comuna. Odzyskując miasto” da impuls i narzędzia do wspólnego działania na rzecz naszych społeczności.

Ludzie czytają....

John Deere i rolnicze blokady

15-02-2024 / Kraj

Ostatnie protesty rolników budziły skojarzenia z czasami Andrzeja Leppera. To z pewnością największa mobilizacja rolników od czasów wejścia Polski do...

Oświadczenie w sprawie pobicia

07-02-2024 / Poznań

6 lutego około godziny 9.00 miał miejsce bezprecedensowy atak zatrudnionych przez Duda Development na jednego z uczestników naszego kolektywu, który...

PRZECIWKO WYCINCE LASÓW OCHRONNYCH POZNANIA

05-02-2024 / Poznań

Od kilku lat w polskich miastach , a szczególnie na ich obrzeżach pojawiają się protesty lokalnych społeczności i mieszkańców. Są...

Stop pato-deweloperce! Odwołać wiceprezydenta Gussa

20-03-2024 / Poznań

Poznańskie wydanie Gazety Wyborczej, piórem Piotra Żytnickiego, ujawniło coś, co wiemy od lat – poznański ratusz nie tylko ulega lobbingowi...