List otwarty młodych naukowców

List otwarty młodych naukowców

  • czwartek, 08 kwiecień 2010
Dziś  na skutek zachęt do dyskusji nad zmianami w wyższej edukacji można odnieść wrażenie, że kształt wyższych studiów w przyszłości jest kwestią otwartą. Z niepokojem zauważamy jednak, że kształt dyskusji oraz szereg zmian wprowadzanych już na wyższych uczelniach sprawia, że rozmowa o przyszłości szkolnictwa wyższego jest tylko formalnością, bo kierunek reform został już wyznaczony. Ostatnie wystąpienia minister Barbary Kudryckiej, raporty Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich i Ernst&Youyng – Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową nie pozostawiają wątpliwości, że ten kierunek to komercjalizacja procesu nauczania i zwiększanie biurokratycznych i dydaktycznych obciążeń dla pracowników nauki. Wiedza ma stać się produktem – ładnie opakowanym, łatwostrawnym i szybko zbywalnym. Temu służą bezrefleksyjnie przywoływane rankingi uczelni, nierzadko oparte na standaryzowanych kryteriach, które nie odzwierciedlają rzeczywistej wartości pracy naukowej i dydaktycznej. Temu służy wprowadzany w całej Europie przy olbrzymim sprzeciwie środowiska naukowego i pomimo coraz liczniejszych protestów studenckich proces boloński.  
To nieprawda, że jedyną drogą do reformy szkolnictwa wyższego jest jego komercjalizacja i zredukowanie do roli fabryk produkujących siłę roboczą. Uniwersytety, Politechniki, Akademie i Szkoły Wyższe to nie tylko kształcenie pracowników. Są one ważnymi instytucjami demokratycznego społeczeństwa i pozostaną nimi tylko wtedy, gdy zachowają autonomię i prawo do różnorodności poszukiwań naukowych. Musi też istnieć poczucie, że szkoły wyższe otwarte są na różne środowiska społeczne także te wykluczone społecznie. Takiej instytucji nie stworzą studenci-klienci i wykładowcy-sprzedawcy wiedzy. Taką instytucję może tworzyć samorządna wspólnota naukowa, dochowująca wierności standardom nauki i społeczeństwu, któremu służy.  

Rzekome unowocześnianie szkolnictwa wyższego odbywa się przy niezmienionych pensjach pracowników naukowych, które pozostają skandalicznie niskie w stosunku do zarobków innych pracowników sektora wiedzy. Lekceważenie materialnej sytuacji pracowników nauki uniemożliwia jakąkolwiek reformę, bo podnoszenie standardów pracy stoi w konflikcie z sytuacją naukowców, w której wieloetatowość to nie kwestia wyboru, ale życiowej konieczności. Niedoinwestowanie „kapitału ludzkiego” na wyższych uczelniach jest najlepszym sposobem na to, żeby reformy ugrzęzły, zanim tak naprawdę się zaczną.  

W szeregu małych kroków doprowadzono do sytuacji, w której młodzi naukowcy pracujący nad doktoratami zredukowani zostali do roli starszych studentów. Odejście od zatrudniania na asystenturach, uruchamianie studiów doktoranckich a następnie zdefiniowanie przez proces boloński pracy nad doktoratem jako III etapu studiów sprawiło, że doktoranci nie czują się partnerami starszych naukowców. Niezbędnym elementem reformy musi się stać odbudowa warunków, w których partnerskie relacje między doktorantami a starszymi pracownikami nauki znowu będą możliwe.  

Domagamy się  przygotowania wiarygodnego planu zachowania autonomii, różnorodności i wspólnotowości szkół wyższych. Domagamy się skończenia z praktyką nakładania na pracowników naukowych coraz większego obciążenia pracą dydaktyczną kosztem pracy badawczej. Domagamy się uczciwego wynagradzania pracowników nauki tak, aby mogli realizować swoje zadania z pasją i podniesionym czołem. Domagamy się, by doktoranci traktowani byli w sposób odpowiadający ich zawodowym celom i faktycznemu zakresowi obowiązków - jak młodzi naukowcy i badacze, a nie studenci III stopnia. Domagamy się przygotowania planu zwiększającego dostęp do wyższej edukacji dla osób ze środowisk wykluczonych społecznie.  

Nie musimy akceptować zmian tylko dlatego, że ktoś nazwie je reformami. Nie musimy zgadzać się, że uniwersytety powinny kształcić szybko i standardowo. Uniwersytet to prawo do definiowania kierunku zmian. Nie dajmy go sobie odebrać.

Jeśli popierasz treść tego listu wyślij mail zawierający Twoje imię  i nazwisko, stopień naukowy i szkołę wyższą  na jakiej jesteś zatrudniony na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Ludzie czytają....

John Deere i rolnicze blokady

15-02-2024 / Kraj

Ostatnie protesty rolników budziły skojarzenia z czasami Andrzeja Leppera. To z pewnością największa mobilizacja rolników od czasów wejścia Polski do...

Oświadczenie w sprawie pobicia

07-02-2024 / Poznań

6 lutego około godziny 9.00 miał miejsce bezprecedensowy atak zatrudnionych przez Duda Development na jednego z uczestników naszego kolektywu, który...

PRZECIWKO WYCINCE LASÓW OCHRONNYCH POZNANIA

05-02-2024 / Poznań

Od kilku lat w polskich miastach , a szczególnie na ich obrzeżach pojawiają się protesty lokalnych społeczności i mieszkańców. Są...

Pracować i (nie) przeżyć

06-03-2024 / Książki

Na początku lutego w ramach cyklu 30 książek na 30 lecie Rozbratu przypomniana została książka Barbary Ehrenreich „Za grosze. Pracować...